Londen – Wie in Engeland goed wil eten, merkte de schrijver William Somerset Maugham ooit op, moet drie keer per dag ontbijten. Sinds de culinaire omwenteling die de afgelopen halve eeuw, mede dankzij de internationalisering, op de Britse eilanden heeft plaatsgevonden, is deze geestige opmerking niet langer correct. Wel zijn de eilandbewoners, met hun Full English, nog steeds de koningen van de ontbijttafel.

Toch heeft de English Breakfast Society onlangs de noodklok geluid. In The Times opende oprichter Guise Bule de Missenden de aanval op de gefrituurde stukken fijngesneden aardappelen die naast de eieren, toast, paddenstoelen, bloedworst en witte bonen op het bord liggen. Deze zogeheten hash browns, gestampte piepers in de vorm van een driehoek, zijn immers een Amerikaanse toevoeging, geboren uit gemakzucht en in de tweede helft van de vorige eeuw geïntroduceerd door McDonald’s.

De hash brown is het Amerikaanse neefje van bubble & squeak. Dat is een soort dikke pannenkoek die voor zeker de helft uit gestampte aardappelen moet bestaan, aangevuld met restjes groenten en vlees. Dit toonbeeld van spaarzaamheid heeft een praktisch nadeel: de bereiding kost tijd. Jamie Oliver doet er een klein half uur over. De hash browns, daarentegen, zijn voorgebakken en hoeven slechts een paar minuten te worden opgewarmd. Fast food, kortom.

De hash browns hebben mogelijk een bijdrage geleverd aan obesitas, omdat ze vet aan het ontbijt toevoegen, terwijl de Engelse oervariant juist vet van het bord absorbeert. Het pleidooi heeft voor debat gezorgd. ‘Hash browns verdienen geen plek in een Full English’, schreef lezer Douglas Thom, ‘gebakken brood verdient een ereplek op het bord. Champignons zouden verbannen moeten worden; alleen echte paddenstoelen zijn aanvaardbaar. En tomaten moeten worden gebakken, niet gegrild.’

In haar boek English Food: A People’s History beweert Diane Purkiss dat het Engelse ontbijt een adaptatie is van een Full Scottish, dat pleegde te bestaan uit toast, eieren, ham, lamsvlees, gerookte zalm en marmelade. Honderd jaar geleden zou de Engelse variant zijn ontstaan. Aanvankelijk in gegoede kringen, om na de oorlog uit te groeien tot een nationaal, klasseloos ontbijt. De witte bonen in tomatensaus arriveerden pas in de jaren zestig, na een succesvolle advertentiecampagne.

De strijd tegen de hash brown zal lastig worden. Uit een peiling van YouGov bleek onlangs dat dit voor zestig procent van de eilandbewoners is uitgegroeid tot het lievelingsonderdeel.